اگرچه اکثر افراد ضریب هوشی (IQ) را معیار موفقیت انسانها میدانند، اما مطالعات متعدد انجامشده نشان میدهد که دستیابی به یک زندگی موفق ارتباط زیادی با نحوه تعامل ما با دیگران و محیط دارد؛ و این یکی از مهمترین عناصر هوش است که به آن هوش هیجانی میگویند.
هوش هیجانی این امکان را به شما میدهد که برای دستیابی به شادمانی، تندرستی و موفقیت هرچه بیشتر، احساسات خویش را مقتدرانه کنترل کرده و روابطتان را با دیگران ارتقا بخشید. هوش هیجانی به شما کمک میکند تا 1) احساسات خود و دیگران را بشناسید. 2) غم، اندوه، اضطراب، تشویش و کج خلقی را بهتر مدیریت کرده و به جای آن اعتدال، خوشخلقی، آرامش، سازگاری و شور و نشاط بنشانید. 3) هنگام ارتباط با دیگران هیجانات خویش را لگام زده و بر آن کنترل کامل داشته باشید.
از طرفی هوش هیجانی میتواند در موفقیت شغلی تعیین کننده باشد؛ زیرا افراد دارای هوش هیجانی بالا قادرند کارها را به طور کامل و تا انتها انجام دهند. آنها هدفمند هستند و توانایی رهبری بسیار خوبی دارند که میتوانند به افراد دیگر نیز انگیزه بدهند. همچنین هوش هیجانی کمک میکند تا طرف مقابل را بهتر درک کنید که در دنیای خدمات مشتریان بسیار عنصر مهمی است. پژوهشهای گسترده نشان میدهد هوش عاطفی «مهمترین شاخص مدیران موفق» است و در قیاس با (IQ)، هوش هیجانی در کسب موفقیتهای شخصی و حرفهای نقش موثرتری دارد.
پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن یکی از پرکاربردترین ابزارهای روانسنجی است. این پرسشنامه به منظور اندازهگیری مجموعه قابلیتها، صلاحیتها و مهارتهایی است که فرد برای کنار آمدن با محیط و کسب موفقیت در زندگی تجهیز میکند. صفت هیجان در این پرسشنامه رکن اساسی است که آن را از هوش شناختی متمایز میکند. این نکته را باید در نظر داشت که الگوی بار-آن برای هوش هیجانی بیشتر استعداد برای عملکرد را میسنجد تا عملکرد واقعی فرد (استعداد موفقیت تا خود موفقیت). به این معنا که برای دستیابی به موفقیت در زمینههای مرتبط با هوش هیجانی (که تقریباً شامل همه زندگی ما میشود) میبایست این استعداد را شکوفا ساخت و به مرحله عمل رساند. هوش هیجانی آموختنی است. این پرسشنامه دارای 90 عبارت است که 15 خرده مقیاس را میسنجد و میتواند برای ایجاد یک تیم شغلی منسجم، سنجش توانایی رهبری، مربیگری، بهبود عملکرد مدیریت، رشد شخصی و تغییرات مدیریتی بسیار کاربردی باشد.