تا دهه 1960، پژوهش در باب هوش در استیلای رویکرد عامل عمومی (g) قرار داشت؛ اما همگام با رشد و گسترش روانشناسی شناختی و تاکید آن بر الگوهای پردازش اطلاعات، رویکرد تازه‌ای در این زمینه شکل گرفت. در این رویکرد به جای تلاش برای تبیین هوش در قالب عامل عمومی، تعیین فرایندهای ذهنی بنیادی در رفتار هوشمندانه دنبال می‌شود. به عنوان نمونه، تفاوت‌های فردی در انجام هر تکلیف یا کاری، ناشی از فرایندهای خاص و سرعت و دقت آن‌ها به شمار می‌رود که هر فرد برای اجرای آن تکلیف به کار می‌اندازد.
 

گاردنر هر نوع هوش را از چند زاویه تجزیه و تحلیل می‌کند: فرایندهای شناختی آن، جلوه‌های آن در مردمان استثنایی و درخشان، شواهد در افراد آسیب مغزی، جلوه‌های آن در فرهنگ‌های متفاوت و همچنین جریان تحول تکاملی آن. برای مثال، در برخی انواع آسیب مغزی نوع معینی از هوش آسیب می‌بیند و بقیه هوش‌ها به کلی سالم می‌ماند و یا اینکه آزمون‌های معمول هوشبهر می‌توانند نمرات دانشگاهی را پیش‌بینی کنند اما در پیش‌بینی توفیق یا پیشرفت شغلی مردم، اعتبار کمتری دارند. به کمک ارزیابی سایر توانایی‌ها از قبیل هوش میان فردی می‌توان دریافت به چه علت بعضی دانشجویان درخشان، پس از دوران دانشجویی به شدت افول می‌کنند حال آنکه دانشجویان متوسط الحال رهبری‌های حیرت‌انگیزی از خود نشان می‌دهند.

همچنان که افراد بشر از نظر شکل و قیافه ظاهری با یکدیگر تفاوت دارند، از نظر خصایص روانی مانند هوش، استعداد، رغبت و دیگر ویژگی‌های روانی و شخصیتی نیز بین آنان تفاوت‌های آشکاری وجود دارد. تا سال‌ها پژوهشگران حوزه هوش و توانایی ذهنی، معتقد بودند یک عامل کلی یا عمومی وجود دارد که برای موفقیت در همه‌ی زمینه‌ها شرط لازم است. آن‌ها این عامل را عامل کلی (g) نامیدند و باور داشتند که این عامل در همه‌ی فعالیت‌های ذهنی و رفتارهای هوشمندانه نقش کلیدی و تعیین‌کننده دارد.
 

اما در سال 1993 هاوارد گاردنر، نظریه هوش چندگانه را برای مقابله مستقیم با به قول خودش دیدگاه «کلاسیک» هوش (که آن را همان تفکر منطقی می‌دانست) تدارک دید. او بر اساس مشاهداتش به این نتیجه‌گیری رسید که نه یک توانایی ذهنی زیربنایی یا عامل عمومی (g) هوش، بلکه چند هوش وجود دارد که به صورت ترکیبی عمل می‌کنند. در حقیقت، این وجود هوش‌های چندگانه است که آدمی را قادر می‌سازد نقشهای بسیار گوناگونی از قبیل فیزیکدان، کشاورز، هنرمند، قهرمان المپیک و ساحر! در پیش گیرد.

آزمون هوش گاردنر، توسط رابرت پنوارن تهیه شده است و دارای 8 زیر مقیاس شامل: کلامی، منطقی-ریاضی، دیداری- فضایی، موسیقیایی، بدنی-جنبشی، میان فردی، درون فردی و طبیعت‌گرایانه است. این آزمون 80 عبارت دارد که هر 10 عبارت، یکی از انواع هوش مطرح‌شده توسط گاردنر را اندازه می‌گیرد.

این آزمون ابزار مناسبی برای گزینش و استخدام نیروی انسانی در سازمانها و ادارات است.

 همچنین این آزمون در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی نیز کاربرد فراوانی دارد.